Brussel kan meer en beter met minder

(door Frédéric De Gucht) De beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen biedt een kans om de versnipperde sociale structuren in Brussel eindelijk eens te hervormen en mensen echt vooruit te helpen, zegt Brussels Open VLD-kopstuk Frédéric De Gucht.

Door de terecht aangekondigde beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen wordt een belangrijke pijler van het Belgische sociale vangnet hertekend. Dat zal in heel het land voelbaar zijn, maar in geen enkele regio zoveel als in Brussel.

De verwachting dat duizenden mensen die hun uitkering verliezen daardoor bij de OCMW's zullen aankloppen voor hulp, gecombineerd met het uitblijven van een Brusselse regering, creëert op het eerste gezicht een cocktail van onzekerheid. Maar het is ook een unieke kans. Een kans om de versnipperde sociale structuren in Brussel eindelijk grondig te hervormen en mensen echt vooruit te helpen. Tijd om die te bundelen in een Brussels Agentschap voor Sociale Emancipatie, kortweg BASE.

De beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen biedt een unieke kans om de versnipperde sociale structuren in Brussel eindelijk grondig te hervormen en mensen echt vooruit te helpen.

Vandaag zijn de sociale diensten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hopeloos gefragmenteerd. 19 OCMW's met elk hun eigen aanpak en toegangsdrempels. Een wirwar aan sociale huisvestingsmaatschappijen met verschillende toekenningscriteria. En een arbeidsbemiddelingsdienst, Actiris, die ondanks zijn inspanningen afhankelijk blijft van partners waarmee de samenwerking vaak ad hoc verloopt. Het resultaat? Duizenden Brusselaars verdwalen in het systeem en lopen kansen mis om uit kwetsbaarheid te groeien.

Baronieën openbreken

De aangekondigde hervorming van de werkloosheidsuitkeringen maakt deze structurele gebreken pijnlijk zichtbaar. In plaats van enkel aan symptoombestrijding te doen - met overbelaste OCMW's als opvangnet - moeten we durven te hervormen. BASE is daarvoor het juiste instrument. Door de hulpverlening, huisvesting en activering te bundelen in één gewestelijk agentschap, creëren we duidelijkheid, rechtvaardigheid en efficiëntie. Niet gewoon uit technocratische motieven, maar om aan sociale emancipatie te doen.

BASE biedt iets wat tot nu toe onbespreekbaar leek: een unieke mogelijkheid om de bestaande machtsstructuren en lokale baronieën open te breken. Te vaak worden sociale structuren in Brussel beheerd in functie van politieke controle, cliëntelisme en institutioneel zelfbehoud. De burger staat daarbij zelden centraal. BASE keert dat principe om. Het gaat niet om de verdeling van posten en structuren, maar om een échte dienst aan de burger. Geen sociale consolidatie, maar sociale vooruitgang.

Een Brussels Agentschap voor Sociale Emancipatie, kortweg BASE, is daarvoor het juiste instrument. Door de hulpverlening, huisvesting en activering te bundelen in één gewestelijk agentschap, creëren we duidelijkheid, rechtvaardigheid en efficiëntie.

Bij BASE wordt begeleiding persoonlijk, nabij en gecoördineerd. Elke Brusselaar - ongeacht zijn of haar gemeente - krijgt één aanspreekpunt en één gedeeld sociaal dossier. Sociale hulpverleners, woonbegeleiders en jobcoaches werken samen rond één traject. Zo wordt hulpverlening geen doolhof meer, maar een weg vooruit. Dat is niet alleen menselijker, het is ook effectiever.

Perspectief

De federale hervorming creëert noodzaak. De gewestelijke stilstand biedt ruimte. Samen vormen ze een ongeziene kans. De federale overheid kan de rol van katalysator spelen: door middelen vrij te maken voor de opstart van BASE, door randvoorwaarden te creëren voor gegevensdeling, en vooral door Brussel aan te moedigen deze sprong te maken. Want als we willen dat mensen sneller uit de werkloosheid raken, moeten we hen méér geven dan dreiging. We moeten hen perspectief geven.

BASE is dat perspectief. Brussel kan met zo'n instelling een voortrekker worden in Europa. Niet door méér structuren te bouwen, maar door ze beter te maken. Niet door mensen alleen te controleren, maar door hen te begeleiden. Niet in functie van instellingen of partijen, maar in functie van burgers.

Nu is het moment. Wie sociale rechtvaardigheid wil koppelen aan structurele hervorming, krijgt zelden zo'n uitgelezen kans als nu. Laat ons die grijpen.

Frédéric De Gucht, Open Vld Brussel